29 AĞUSTOS 2024
Yaşanmış bir arabuluculuk örneğinde işçi tazminatının tek seferde ödenmesini istedi, işveren tutarı taksitli ödeme yoluna gidince taraflar arabulucuya başvurdu.
Arabulucu huzurunda dikkat çeken bir çözüm oluşturuldu.
Ev sahibi kiracı uyuşmazlıklarının arabulucu huzurunda çözüldüğüne dair örnekler kamuoyunun gündeminde yer alsa da işçi-işveren arasındaki pek çok sorun da bu yolla çözüme kavuşabiliyor.
Çalışan-işveren uyuşmazlıklarında, taraflar dava yoluna gitmeden önce mutlak suretle arabulucuya başvuruyor.
İşçi-işveren arasında yaşanmış üç arabuluculuk örneğini Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri (TURAMEP) Sözcüsü Dr. Umut Metin, konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
‘ÇALIŞAN ÜCRETİ GİDER KALEMİ İÇERİSİNDE ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP’
“Şirketlerin ekonomik sıkıntı yaşaması halinde çalışanlarını azaltmaya gitmesi söz konusu olabiliyor. Bu tercih çalışanların da işsiz kalması sonucunu yaratıyor.
Bir şirket mali olarak darboğaza girdiğinde işverenler çalışanlarına ücretsiz izin imkânı tanıma ihtimalini ya da çalışanların işten çıkarılmasını planlamaya başlıyor.
Şirketlerde temel gider kalemleri arasında çalışanların ücretleri önemli bir yer kaplıyor.
Giderlerinde kısıtlama yapmak isteyen şirketler ise çalışanları ile iş ilişkisini sonlandırmak durumunda kalabiliyor.
Bu süreçte, taraflar birbirlerini anlamazlarsa şirket çok sayıda dava ile yüz yüze gelmeye başlıyor.
Örneğin 100 çalışanı olan bir şirket 40 çalışanını işten çıkarır ve arabulucu huzurunda anlaşamazsa en az 40 tane yeni davası olacak anlamına geliyor.
Bu halde adliyelerde iş yükü meydana geliyor. Çalışanlar, ekonomik olarak zorda olan şirketlerden emeklerinin karşılığı olan tazminatları alıp alamama konusunda strese girebiliyorlar.
İşverenler dava sonrası normalde ödemesi gereken tazminat tutarını faizi ile avukat ücretiyle birlikte ödemek zorunda kalabiliyor.
‘BİRDEN FAZLA TAZMİNAT İŞVERENİ ZORLAYABİLİYOR’
Tazminatların çalışanlara geç ödenmesi nakit akışı açısından şirketlerin lehine bir durum yaratıyor.
Şirketler tazminat için bir çalışanına örneğin 100 bin TL ödemek yerine bunu daha geç bir tarihte ödeyebilirlerse nakit akışlarını daha dengeli bir hale getiriyorlar.
Çalışanlarının haklarını derhal ödemek istese dahi, şirketler günümüz ekonomik nedenleri ile ödemeleri hemen yapmakta zorlanmakla, mali durum bir veya birden fazla çalışana tazminat ödemesini zorlaştırıyor.
‘İŞVERENLER TAKSİTLİ ÖDEMEYİ TERCİH EDİYOR’
Bugünlerde yapılan arabuluculuk anlaşmalarında işverenlerin önerilerinden biri özlük haklarının taksitle çalışanlara ödenmesi oluyor.
Örneğin işveren arabuluculuk toplantısında 100 bin TL olan bir tazminatın 4 eşit taksitle ödenmesini isteyebilir.
Çalışan bu teklifi 4 taksit olarak kabul edebilir, 2 taksite düşürebilir veya taksit yapılmamasını isteyebilir.
Bu noktada arabulucu huzurunda yapılacak müzakere ile taraflar farklı taksit sayıları, taksit rakamları üzerinden anlaşabilirler.
Gerçekte yaşanmış bir arabuluculuk örneğinden bahsetmek gerekirse 3 taksit üzerinden işveren ve çalışan arasında anlaşma sağladı.
Örnekte taksitlerin bedelleri eşit olmadı.
Tarafların üzerinde mutabık kaldığı, çalışanın toplam alacağı tazminat tutarı 200 bin liraydı.
İlk olarak çalışana arabuluculuk anlaşma gününde 100 bin TL ödeme yapıldı, sonraki 1 ay ödeme yapılmadı, sonra art arda gelen iki ayda 50 bin TL’den ödeme yapılarak tazminatın tamamı çalışana ödendi.