24 MAYIS 2023
Emeklilik süreci ve rapor ücretleri ile ilgili detaylar tek tek açıklandı.
Bu kapsamda da sigortalı kadına iş göremezlik süresince geçici iş göremezlik ödeneği veriliyor.
Şunu da belirteyim; iş göremezlik ödeneğinde yapılan değişiklikle iş kazası ve meslek hastalığında bir yıl içinde en az 90 gün prim şartı devam ediyor, ancak hastalık ve analık izni nedeniyle ödenecek iş göremezlik ödeneği, çalışanın son 12 aylık dönemdeki ortalama ücreti üzerinden hesaplanıyor.
Bunun da nedeni geçmişte yüksek rapor parası alabilmek için son üç aydaki kazançların yüksek gösterilerek, iş göremezlik ödeneğinin suiistimal edilmiş olması.
Gelelim, çalışanların en çok merak ettiği konu olan rapor ücretine. İş göremezlik durumunda çalışanlara yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayakta tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisi rapor ücreti olarak ödeniyor.
Örneğin, aylık kazancınız 15 bin ve günlük kazancınız 500 liraysa; yatarak tedavide günlük 250 lira, ayakta tedavide ise 333 lira rapor ücreti alacaksınız.
Son bir yıl içinde 180 günden az primi olan sigortalılara hastalık ve analık halinde rapor parasına esas olacak günlük ücret, raporun başladığı tarihteki günlük asgari ücretin 2 katını geçemiyor.
Peki, rapor ücretinden yararlanma şartları nelerdir?
İş kazası ve meslek hastalığında herhangi bir şart yok; ilk günden itibaren her gün rapor ücreti ödeniyor.
Hastalık halinde ise üç günden itibaren ödeme başlıyor ve hastalığın iki günden fazla sürmesi gerekiyor.
Analık halinde ise kadın çalışan, doğumda izinli olduğu toplam 16 hafta, çoğul gebelikte ise 18 hafta olmak üzere çalışmadığı her gün için iş göremezlik ödeneği alabiliyor.
Örneğin, rahatsızlandınız ve 10 günlük rapor aldınız. Rapor ücreti 8 günlük olarak ödeniyor, çünkü ilk iki gün hesaba katılmıyor.
Asgari ücretli çalışansınız ve 10 günlük rapor aldınız; ayakta tedavi olduğunuzda alacağınız rapor ücreti 1.784 lira olacak.
Rapor konusunda bir iki noktanın da altını çizeyim. İster aile hekimi ister işyeri hekimi olsun; tek bir hekim bir seferde 10 günlük rapor verebilir.
Eğer çalışanın sağlık durumu değişmezse hekim bir 10 günlük daha rapor verebilir.
Tek hekim yılda en fazla 40 günlük rapor yazabilir, 40 günü aşan raporlarda çalışana iş göremezlik ödemesi yapılmaz.
40 günü aşacak bir sağlık raporu gerekiyorsa bu da ancak SGK heyet raporuyla olur. Heyet raporu altı ay süresince verilebilir.
Çalışanların rapor konusunda merak ettiği önemli bir konu da, işverenin iş sözleşmesini fesih edip edemeyeceği.
İş Kanunu’na göre işveren, uzun süren hastalık nedeniyle çalışanın iş sözleşmesini iptal edebilir, yani işten çıkarabilir.
Bu durumda altı haftalık süre aşılırsa (hamilelik durumu dışında) işveren iş sözleşmesini feshedebilir.